سال گذشته شاهد دستاوردها و شکست های کوچک و بزرگی در زمینه حقوق و موقعیت زنان درسراسر جهان بودیم.
«اِلن جانسون- سیرلیف» لیبریایی زمانی تاریخ ساز شد که بعنوان اولین زن رئیس دولت در آفریقا انتخاب شد. جانسون- سیرلیف می گوید او یک تکنوکرات است که بر حسب اتفاق زن شده و توجه ویژه ای به زنان، کودکان و نیازهای اجتماعی دارد. بر طبق گفته او، تاکنون بزرگترین موفقیت دولتش این است که بازار بورس کشور را سامان داده است.

«میشل باکلتِ » سوسیال دموکرات هم فرصت اول بودن در شیلی را زمانی به دست آورد که بعنوان رئیس جمهور کشور انتخاب شد.

وقتی «سگالن رویال» برای نامزدی ریاست جمهوری از فهرست نامزدهای حزبش معرفی شد فرانسه یک گام به اینکه زنی زمام امور را در دست گیرد نزدیکتر شد.

چندین زن دیگر هم روسای دولتهایشان شدند. در جامائیکا و کره جنوبی «پوریتا سیپسون میلر» و «هان می یونگ سون» به ترتیب اولین نخست وزیران زن این دو کشور شدند.

در سوایزلند سرزمینی که به غیر از رقص سالانه سازهای بادی فرهنگ، مشهور دیگری ندارد «کنستانس سیملان» معاون انتصابی نخست وزیر شد . این مقام پیش از این فقط در اختیار مردان بود. سال گذشته نظام سوایزلند با تعهد به حقوق برابر زنان اصلاح شد. «مانزینی» پایتخت تجاری کشور صحنه اعتراضات بر ضد خشونت هدایت شده زنان علیه مردان بود. اما چنین مواردی نادر است و تحلیل گران اجتماعی می گویند مردان سویزی بیش از آنکه نگران خشونتهای اتفاقی زنان علیه مردان باشند نگران تحول نقش زنان در جامعه اند.

برای نخستین بار در کویت و امارات عربی متحده به زنان اجازه داده شد رأی دهند و نامزد انتخابات شوند. در امارات عربی یک زن موفق شد جایگاهی را در فهرست نامزدهای انتخاباتی بدست آورد. هیچ زن کویتی برای این منصب در انتخاباتی که در ژوئن برگزار شده بود برگزیده نشد. ولی رأی دادن هنوز برای زنان مهم بود. نامزدهای نمایندگی – خواه زن خواه مرد- هیچ اختیاری نداشتند تا مسایل زنان را در رقابتشان نشان دهند. انتخابات برای نامزدهای زن بی تجربه که اغلب با رقبای مرد کارکشته روبرو شدند بعنوان نوعی تجربه آموزی کارآمد بود.

در سال گذشته در سراسر جهان برخی موفقیتهای حقوقی و قضایی برای زنان بدست آمد. دادگاه عالی نپال حکمی را علیه قانونی که به مردان اجازه می داد همسران نازایشان را طلاق دهند تصویب کرد. در دادگاه مشابه دیگری، نظامی که در آن والدین فقیر دخترانشان را بعنوان کارگران قراردادی به خانواده های دیگر می فروختند ممنوع شد. هندوستان، ایالت جرجیای آمریکا و زیمباوه قوانینی را علیه خشونت خانگی وضع کردند. مجلس کنیا قانون پیشرفته ای را علیه جرایم جنسی تصویب کرد در همان حال مجلس توگو هم قانون جامعی را علیه آزار جنسی وضع کرد.
قانون حدود در پاکستان که مبتنی بر قانون شریعت است در سال 2006 تحت بررسی قرار گرفت. پاکستان دو نظام قانونی موازی دارد. یکی بر اساس شریعت و دیگری بر اساس قوانین حکمرانان استعمارگر سابق یعنی انگلستان. رئیس جمهور پرویز مشرف ایجاد اصلاحاتی را برای قوانین حکومتی تجاوز بررسی می کند تا نفوذ قانون حدود را بردارد. این قانون می گوید زن علاوه بر موارد دیگری که برای اقامه دعوی تجاوز ارائه می کند یا باید چهار شاهد را بیاورد که داستان او را تایید کنند یا خطر پیگرد قانونی را بخاطر زنای محصنه بپذیرد. در سیستم قانونی دیگر پاکستان شرایط اثبات تجاوز آنچنان سخت نیست. صرفاً به خاطر نفوذ نیروهای محافظه کار رقیب، اصلاحات پیشنهاد شده جامه عمل نپوشید و تجاوز بصورت جرم قابل مجازات در قانون حدود باقی ماند. با اینحال رئیس جمهور پرویز مشرف بدون ضمانت چندین زن را که در زندانهای پاکستان تحت اتهامات قوانین حدود بودند آزاد کرد.

دستاوردهای مهم دیگر، در حوزه حقوق تولید مثل و جنسی زنان بود. دادگاه عالی کلمبیا دستور داد سقط جنین در مواقعی که بارداری زندگی یا سلامت زن را تهدید کند، امکان تکوین جنین در خارج ازرحم وجود نداشته باشد و یا در مورد تجاوز، مجاز باشد. در مقابل قانونگذاران نیکاراگوئه همه انواع سقط جنین را بدون اهمیت به اینکه چه شرایطی برای ادامه حاملگی وجود دارد ممنوع کردند.

در ایالات متحده تلاشهای حقوقی برای تخریب تصمیم تاریخی که به زنان اجازه می داد ختم حاملگی را انتخاب کنند صورت گرفت. قانونگذاران ایالت داکوتای جنوبی به ممنوعیت همه انواع سقط جنین جز در موردی که برای نجات زندگی زن باردار انجام می شود رای دادند با اینحال رای دهندگان ایالت با این موضوع موافقت نکردند و علیه ممنوعیت انواع سقط جنین رای دادند.

در حوزه سلامت زنان، سازمان سلامت جهانی اعلام کرد سلامت زنان یک الویت است. وزرای سلامت آفریقا هم متعهد شدند که سلامت زنان را یک نگرانی عمده تلقی کنند اگرچه تحقق عقایدشان در گرو به کاربردن سیاستهایی خواهد بود که سلامت زنان را ارتقا دهد. بعد از بررسی اسناد مرتبط به زخمهای زایمان «عبدالله وادا» رئیس جمهور سنگال متعهد شد که دولتش معالجه رایگان بیماران را فراهم کند. نقص عضو جنسی زنان در کنار ازدواجهای زودهنگام علل اصلی زخم زایمان در زنان است. علاوه بر این رئیس جمهور گفت نظامی را طراحی خواهد کرد که ازدواجهای زودهنگام و تحمیلی را ممنوع می کند.

درگیریها و نزاعهای سراسر جهان تخلف از حقوق زنان را تشدید کرده است. درعراق ارتقاء حقوق زنان شکستهایی را متحمل شده است. مطالعه ای نشان داد که زنان در حکومت صدام حسین نسبت به حکومت کنونی حقوق بهتری داشتند. زنان می گویند حقوق بیشتری در زمان صدام داشتد تا دوران کنونی. این حقوق هم در آموزش، هم در کار و هم در حقوق ازدواج و طلاق به چشم می خورد. نظام جدید حقوق مذکور را تقلیل داده است.

در«دارفو» خشونتهای جنسی و دیگر انواع آن علیه زنان تشدید شده است. سال 2006 شاهد افزایش و استمرار تخطی از حقوق زنان بعنوان پیامدی از جنگ دارفو بودیم.

سازمان ملل برای استقرار آژانس جداگانه زنان جهت رسیدگی به برابری جنسیتی و حقوق زنان منسجم تر حرکت کرد. «استفان لوئیس» نماینده معتبر و اختصاصی سازمان ملل در زمینه ایدز/ اچ آی وی عقیده قابل ملاحظه ای را مطرح کرد. او در پی یک آژانس قدرتمندتر، جداگانه ومنابع مالی کافی برای زنان از طریق ادغام و گسترش آژانسهای (DAW) و (UNIFEM) و ابعاد آژانسهای دیگر سازمان ملل که با حقوق زنان سر و کار دارند می باشد.

در سال 2006 هم چنین زنان یک طرفدار ارزشمند افغانی حقوق زنان را از دست دادند. صفیه عم جان هنگامی که خانه را برای رفتن به محل کارش ترک می کرد ترور شد. پیش از آن او گفته بود که ممکن است هدف حمله طرفداران طالبان که مخالف دخالت زنان در سیاست و آموزش بودند قرار گیرد.

نویسنده : Kathambi Kinoti